Essay on Raksha Bandhan in Marathi: दिवाळी, दसरा, होळी, रक्षाबंधन इत्यादी सण आपल्या देशात मोठ्या उत्साहात साजरे केले जातात. रक्षाबंधन हा सण या सणांमध्ये सर्वात पवित्र मानला जातो.
रक्षाबंधन मराठी निबंध Essay on Raksha Bandhan in Marathi
विविध नावे
रक्षाबंधन हा सण श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो. भगवान विष्णूने वामन अवतार धारण करून या दिवशी बली राजाच्या अभिमानाचा सर्वनाश केला होता. हा सण महाराष्ट्रात नारळ पौर्णिमा किंवा राखी पौर्णिमा म्हणून ओळखला जातो. या दिवशी लोक नदी किंवा समुद्राच्या काठावर जाऊन त्यांचे जानवे बदलून पूजा करतात.
पौराणिक रूप
रक्षाबंधनाच्या संदर्भात आणखी एक आख्यायिका प्रसिद्ध आहे. जेव्हा देवता आणि राक्षसांच्या युद्धामध्ये देवता पराभूत होऊ लागले, तेव्हा ते देवराज इंद्राकडे गेले. देवतांना घाबरलेले पाहून इंद्राणीने त्यांच्या हातात रक्षासूत्र बांधले. यामुळे देवांचा आत्मविश्वास वाढला आणि त्यांनी राक्षसांवर विजय मिळविला. तेव्हापासून राखी बांधण्याची प्रथा सुरू झाली. दुसर्‍या मान्यतेनुसार ऋषी-मुनींच्या उपदेशाची पूर्णाहुती याच दिवशी व्हायची. ते राजांच्या हातात एक रक्षासूत्र बांधत असत. म्हणूनच ब्राह्मणही आपल्या पुरोहितांना या दिवशी राखी बांधतात.
भाऊबहिणीच्या प्रेमाचे प्रतीक
रक्षाबंधन हा सण भाऊ आणि बहिणीच्या पवित्र प्रेमाचे प्रतीक आहे. या दिवशी बहिण आपल्या भावाला राखी बांधते आणि त्याच्यासाठी अनेक प्रार्थना करते. भाऊ बहिणीला काहीतरी भेट म्हणून देतो. लहानपणीच्या आठवणी भाऊ-बहिणीच्या डोळ्यासमोर येतात. रक्षाबंधनाचा सण प्रत्येक भावाला आपल्या बहिणीबद्दलच्या कर्तव्याची आठवण करून देतो.
ऐतिहासिक महत्त्व व वर्तमान स्वरूप
खरंच, राखीचा हा धागा प्रेम आणि त्यागाचेही प्रतिक आहे. चित्तोडच्या राजमाता कर्मवतींनी एक राखी पाठवून मुगल सम्राट हुमायूला आपला भाऊ मानले होते आणि संकटाच्या वेळी बहीण कर्मवतीचे रक्षण करण्यासाठी हुमायुही चित्तौडला आले होते. आजकाल, बहीण भावाला राखी बांधते आणि भाऊ बहिणीला काही भेट देऊन आपली कर्तव्य पार पाडतो. राखीचे धागेदोरे मनाच्या पवित्र भावनांशी संबंधित आहेत हे लोक विसरले आहेत.
समारोप
खरंच, सध्याच्या सामाजिक परिस्थितीत रक्षाबंधनाचे महत्त्व पूर्वीपेक्षा जास्त आहे, म्हणून शाळा, महाविद्यालये आणि सामाजिक संस्थांमध्ये रक्षाबंधनाचा पवित्र सण मोठ्या उत्साहाने साजरा केला पाहिजे.